โภชนาการถูกวิธี ช่วงเทศกาลกินเจ

 พญ.ชญาณิศา   เมฆพัฒน์   แพทย์ประจำ ศูนย์รักษาโรคทางอายุรกรรม รพ.สมิติเวช ศรีราชาได้กล่าวถึงเรื่อง โภชนาการถูกวิธี ช่วงเทศกาลกินเจ

ซึ่งผู้ “ถือศีล-กินเจ” ก็ย่อมหมายมั่นที่เรื่อง “บุญกุศล”ขณะเดียวกัน การกินเจก็เกี่ยวข้องกับ “สุขภาพ” ด้วย!!

ช่วงเทศกาลกินเจ ผู้บริโภคควรให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก ในเรื่องใด ?
ในการเลือก ซื้อและบริโภคอาหารเจ ซึ่งเมื่อถึงเทศกาลกินเจจะมีการปรุงอาหาร ออกมาจำหน่ายหลากหลายรูปแบบ ทั้งแบบสำเร็จรูป อาหารคาว- หวาน อาหารถุง อาหารกระป๋อง ก่อนเลือกซื้อไปบริโภคก็ควร ต้องคำนึงถึง คุณค่า ราคา ความสะอาดปลอดภัย ตลอดจนภาชนะ บรรจุภัณฑ์และวันหมดอายุ เพื่ออนามัยที่ดี”
   
“หลักปฏิบัติ เพื่อโภชนาการ อาหารเจ”  ของผู้งดเนื้อสัตว์ใน 3 กลุ่ม
   
กลุ่มที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ทุกชนิด ไข่ ผลิตภัณฑ์จากนม เนย รวมถึงหัวหอม กระเทียม กุยช่าย
ในกลุ่มนี้จำเป็นต้องบริโภคถั่วเมล็ดแห้งต่าง ๆ - เช่น ถั่วเหลือง มีสารที่ให้กรดอะมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย ทดแทนสารอาหารจากเนื้อสัตว์ที่ไม่บริโภค / การบริโภคถั่วเมล็ดแห้ง ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วดำ ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารจำพวกโปรตีน และธาตุ เหล็ก ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
   
กลุ่มที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ ไข่ หัวหอม กระเทียม หัวไชเท้า กุยช่าย พริกแดง แต่ ดื่มนมและบริโภคผลิตภัณฑ์จากนม กลุ่มนี้ จำเป็นต้องได้รับสารอาหารทดแทนด้วยการบริโภคถั่วเมล็ดแห้งต่าง ๆ ควบคู่กับ ข้าวกล้อง
ซึ่งให้โปรตีนสูงกว่าข้าวขาว อีกทั้งยังช่วยให้ได้รับสารอาหารประเภทวิตามินบีต่าง ๆ และเกลือแร่ด้วย
   
กลุ่มที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ แต่ บริโภคไข่และผลิตภัณฑ์จากนม เนย กลุ่มนี้มีข้อได้เปรียบตรงที่ร่างกายยังได้รับสารอาหารประเภทโปรตีนจากไข่ และแคลเซียมจากนม ซึ่งกลุ่มนี้จะเหมาะสำหรับเด็กที่ต้องการกินเจด้วย เพราะร่างกายจะยังคงได้รับสารอาหารต่างๆ ที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโตทั้งด้านร่างกายและสมอง   

หากกินเจอย่างถูกหลักโภชนาการ จะส่งผลดีต่อสุขภาพ 
เช่น น้ำหนักเกิน ก็สามารถช่วยลดน้ำหนักส่วนเกินได้ รวมทั้งยังช่วยให้อวัยวะที่ใช้ในการขับถ่ายไม่อุดตัน ช่วยให้ไตทำงานน้อยลง เป็นต้น และที่สำคัญอีกประการหนึ่ง...แม้จะกินเจ ก็คือการหมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อเผาผลาญพลังงานส่วนเกินที่ร่างกายได้รับ และส่งผลให้มีสุขภาพที่ดีตามมา

การไม่บริโภคเนื้อสัตว์นั้น ในแง่ของสุขภาพก็จะเป็นผลดีต่อสุขภาพ อย่างไร ?
 เช่นทำให้ระบบขับถ่ายของร่างกายดี การเสี่ยงต่อโรคมะเร็งก็จะลดน้อยลง ขณะเดียวกัน ลึกๆ แล้วการ “กินเจ” ยังเป็นการ “สร้างวัฒนธรรมที่อ่อนโยนต่อโลก” ช่วยกล่อมเกลาจิตใจให้เข้าใกล้วิถีแห่งพระโพธิสัตว์ คือไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิต
   
เพื่อมิให้มีปัญหาทางสุขภาพกาย หลักในการกินเจก็ควรเน้นที่สีของอาหาร ไม่ว่าจะเป็นถั่ว ผัก ผลไม้ ควรบริโภคอาหารให้ครบทั้งสีขาว เขียว เหลือง ดำ และแดง
เพราะไม่มีอาหารชนิดใดชนิดหนึ่งที่จะให้สารอาหารครบถ้วน และข้อควรระวังคือ หลีกเลี่ยงอาหารพวกแป้งและอาหารที่ใช้น้ำมันมากๆ รวมถึง ผักต่างๆ ก่อนจะใช้ปรุงอาหาร ก็ต้องล้างให้สะอาด เพื่อป้องกันสารพิษตกค้าง
   
   
“การหิวโหยอ่อนแรงเพราะกินเจ เพราะเคยชินกับการกินเนื้อสัตว์ สามารถแก้อาการ นี้อย่างไร ?
แก้ด้วยการกินข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ถั่วเมล็ดแห้ง เพื่อชดเชย และการกินผักมากเกินไปก็อาจเป็นโทษต่อร่างกายได้ เพราะผักบางชนิดมีสารที่ขัดขวางการดูดซึมสารอาหาร  ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย-อ่อนแรงได้
ดังนั้น การกินเจ ควรเดินสายกลาง เลือกกินและปรุงให้เหมาะ การกินเจ 9 วัน อาจทำให้ลดน้ำหนักได้ แต่ในทางกลับกัน ถ้าทานแต่อาหารมัน ๆ น้ำหนักที่อยากลดก็อาจเพิ่มได้ ท่านเป็นผู้เลือกได้ ขอให้ท่านมีสุขภาพที่ดี ทั้งทางกายและใจ ในช่วง เทศกาลกินเจที่กำลังจะมาถึงนี้

ที่สำคัญ “ควรเลือกบริโภคอาหารที่ปรุงสะอาดถูกสุขอนามัย ถูกหลักโภชนาการ เพื่อทำให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วนและ มีคุณค่าเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย”...

โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีราชา โทร.038-320300